به گزارش روابط عمومی سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، نشست «نقش اراده مردم در تداوم انقلاب اسلامی» سه‌شنبه ۲۱ بهمن‌ماه، از سوی معاونت ترویج و توسعه وابسته به سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و به منظور تبیین نقش اراده مردم در شکل‌گیری و تداوم انقلاب اسلامی و با حضور سجاد ستایشی، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی، فعال دانشجویی و سخنگوی اسبق انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران و امیرحسین عابدی، دانشجوی کارشناسی ارشد حقوق کیفری و دبیر کمیسیون تشکیلات دفتر تحکیم وحدت برگزار شد.
عابدی در این نشست اظهار کرد: انقلاب اسلامی ما انقلابی است که مردم در تک تک لحظات آن نقش و عنایات الهی را دیده‌اند. این عنایات طبق قرآن کریم بر اساس سنت‌های الهی رخ داده است. یکی از سنت‌های الهی در قرآن این است که مردم اراده‌ای داشته باشند تا خداوند به آن ثمر ببخشد. خداوند متعال در همین راستا در قرآن کریم فرموده است: «لَهُ مُعَقِّبَاتٌ مِنْ بَيْنِ يَدَيْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ يَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللَّهِ ۗ إِنَّ اللَّهَ لَا يُغَيِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّىٰ يُغَيِّرُوا مَا بِأَنْفُسِهِمْ ۗ وَإِذَا أَرَادَ اللَّهُ بِقَوْمٍ سُوءًا فَلَا مَرَدَّ لَهُ ۚ وَمَا لَهُمْ مِنْ دُونِهِ مِنْ وَالٍ؛ برای هر کس پاسبان‌ها از پیش رو و پشت سر برگماشته شده که به امر خدا او را نگهبانی کنند. خدا حال هیچ قومی را دگرگون نخواهد کرد تا زمانی که خود آن قوم حالشان را تغییر دهند (و از نیکی به بدی شتابند)، و هرگاه خدا اراده کند که قومی را (به بدی اعمالشان) عِقاب کند، هیچ راه دفاعی نباشد و برای آنان هیچ کس را جز خدا یارای آنکه آن بلا بگرداند، نیست» (رعد/ ۱۱).
وی افزود: ما در انقلاب اسلامی این تغییر را دیدیم و خداوند نیز به این سنت عمل کرد. در گام دوم، مسئله تداوم انقلاب مطرح است؛ انقلابی که با رهبری امام و خون شهدا به ثمر نشسته است. شاهد قرآنی این است که قوم بنی اسراییل کسانی بودند که خداوند آنها را برتری داد، اما از امتیازی که خداوند به آنها داد، استفاده نکردند، لذا به کارهایی همانند کشتن پیامبران روی آوردند و اراده آنها در مسیر دین سست شد، لذا به تعبیر قرآن، دچار عذاب الهی شدند.
عابدی اظهار کرد: الان هم انقلاب اسلامی یک نعمت است و اگر بتوانیم بر سر این موضوع پایمردی کنیم و اراده مردم وجود داشته باشد، ملت ما و جمهوری اسلامی ایران نیز بر همه جهان تسلط پیدا می‌کند، وگرنه دچار اتفاقی می‌شویم که برای قوم بنی اسرائیل رخ داد.
دبیر کمیسیون تشکیلات دفتر تحکیم وحدت درباره اثرگذاری اقشار مختلف در انقلاب اسلامی، به ویژه نقش دانشگاهیان اظهار کرد: انقلاب اسلامی، انقلابی مردمی بود در حالی‌که بسیاری از انقلاب‌های در طول تاریخ به شکل کودتا یا با فشار خارجی بوده است. این انقلاب با حضور همه اقشار جامعه رخ داد و عامل موفقیت آن در ادامه راه نیز همین حضور مردم است. در این انقلاب، افرادی از اقشار مختلف همانند کسبه، بازاریان و... حضور داشتند، اما یکی از اقشاری که نقشی تعیین‌کننده در انقلاب داشت، دانشگاه بود.
وی اظهار کرد: به همین دلیل، شهید مطهری برای تبیین گفتمان انقلاب به دانشگاه رفت، چون دانشگاه را موتور محرک برای انقلاب اسلامی می‌دانستند. در زمینه تداوم انقلاب اسلامی نیز در کنار اقشاری همانند حوزویان یا کسبه، دانشگاهیان نیز نقش و حضور صد درصدی داشته‌اند. معتقدم تقویت و حمایت از دانشگاه را باید از اولویت‌های اصلی در ادامه حیات انقلاب قرار دهیم.
عابدی بیان کرد: معتقدم دانشگاهیان دو نقش در پیروزی و تداوم دارند. یکی از این نقش‌ها نقش علمی و گفتمان‌سازی است که مختص جامعه علمی است. نقش دوم نقش حضور در عرصه‌های مختلف است. ما در قضیه تسخیر لانه جاسوسی که نقش مهمی در تداوم انقلاب اسلامی داشت، شاهد این حضور بودیم. در دفاع مقدس و سایر موارد نیز این حضور وجود داشته است.
دبیر کمیسیون تشکیلات دفتر تحکیم وحدت بیان کرد: این نقش نخبگانی که عرض کردم را در سال‌های ابتدایی انقلاب و در انقلاب فرهنگی نیز می‌توانیم مشاهده کنیم که جوانان و دانشگاهیان به این نتیجه رسیدند که جامعه علمی نیاز به پالایش دارد. معتقدم در شرایط کنونی نیز نیازمند چنین اقدامی هستیم. رهبر انقلاب دائما بر کرسی‌های آزاداندیشی تأکید دارند و خودشان می‌فرمایند سال‌های اول انقلاب به صورت چهره به چهره با مارکسیست‌ها مناظره می‌کردیم. لذا امروزه اگر در صدا و سیما هم چنین اقدامی صورت نمی‌گیرد، به نظرم در خود دانشگاه می‌توانیم با برپایی کرسی‌های نظریه‌پردازی، به این هدف جامه عمل بپوشانیم.
عابدی تصریح کرد: در فتنه‌های بعد از انقلاب که بررسی کنیم، پیش‌قراول و کسانی که دشمن خیلی بر آنها تأکید دارند، دانشگاهیان و دانشجویان بوده‌اند، چراکه جامعه نیز از آنها تبعیت می‌کند. بنابراین جامعه دانشگاهی باید مراقب باشد در چه مسیری حرکت می‌کند. در حقیقت دانشگاهیان و دانشجویان همواره جریان‌ساز بوده‌اند، بنابر این حضور آنها در گفتمان‌سازی و تولید علم از اهمیت بالایی برخوردار است.
وی با بیان اینکه راه حل بسیاری از چالش‌ها در درون همین دانشگاه است، اظهار کرد: بنابراین دانشجویان و دانشگاهیان باید راهکارهای علمی در این زمینه ارائه دهند. این نکته‌ای است که حضرت امام(ره) بر آن تأکید داشتند و الان نیز مقام معظم رهبری دائماً بر نقش و جایگاه دانشگاهیان تأکید می‌کنند.
وی بیان کرد: ما در تشکل‌های دانشجویی عمدتاً با قشر هم سن و سال خود و جوانان سر و کار داریم و در فضای کنونی هم نوعی ناامیدی و کرختی وجود دارد، لذا اولین کاری که باید یک تشکل دانشگاهی انجام دهد، این است که امید را در دل جامعه زنده کند، چراکه فضای ناامیدی در نهایت به ضرر جامعه است. البته دانشجو هم باید احساس کند که حرفش شنیده می‌شود.
عابدی افزود: البته واقعیت امر این است که در خود دانشگاه نیز جریاناتی وجود دارند که دوست دارند این رخوت و سستی وجود داشته و دانشجو صرفاً مشغول درس خواندن باشد. چنین دیدگاهی حتی در میان برخی مسئولان دانشگاهی وجود دارد و متأسفانه شیوع کرونا نیز آن را تسهیل کرده دست. در حالی‌که به تعبیر شهید بهشتی، دانشجو همانند موذن جامعه است و باید آنها را بیدار کند. چنین دانشگاهی است که می‌تواند نقشی اساسی در تداوم انقلاب داشته باشد.
در ادامه این نشست، سجاد ستایشی، دانشجوی کارشناسی ارشد علوم سیاسی و سخنگوی اسبق انجمن اسلامی دانشجویان، ضمن تسلیت وفات آیت‌الله ضیاء‌‌آبادی اظهار کرد: یکی از مباحث جدی که در نقش اراده مردم در انقلاب اسلامی باید اشاره کنیم، عنصر رهبری امام است که تا آن زمان شخصیتی با این مقبولیت و مشروعیت در کشور وجود نداشت و آن هم در شرایطی که همه محدودیت‌‌‌ها بر ایشان اعمال شد تا وی را از اذهان عمومی محو کنند، اما اطلاعیه‌های حضرت امام چراغ راهی بود تا مردم به مبارزه علیه رژیم پهلوی ادامه دهند. بنابراین با حضور امام، همه معادلات نظام سلطه و رژیم پهلوی به هم می‌خورد و در چنین روزی بود که با شکستن حکومت نظامی، باعث پیروزی انقلاب اسلامی می‌شوند.
وی ادامه داد: این نشان می‌دهد رهبری جایگاهی معنوی داشته است، چراکه افراد دیگری نیز مخالف حکومت پهلوی بودند که مردم تمایلی به سمت آنها نداشتند و همین همراهی مردم با امام باعث پیروزی انقلاب شد. حضرت امام بعد از اینکه پیروزی انقلاب در حال جدی شدن بود و شورای انقلاب را تشکیل داده بودند، بحث جمهوری اسلامی به معنای اسلام در کنار رای مردم را مطرح کردند و نشان دادند اسلام با دموکراسی تناقضی ندارد. تجلی آن نیز بعد از تنفیذ مهندس بازرگان بود که گفتند در اجتماعات خود تأیید دولت را اعلام کنید.
سخنگوی اسبق انجمن اسلامی دانشجویان اظهار کرد: این نشان می‌دهد حضرت امام(ره) همواره معتقد بودند باید رأی و نظر مردم مورد توجه قرار گیرد. یکی از مسئولان وقت جمهوری اسلامی ایران می‌گوید بعد از ماجرای مک فارلین، مسئولان پیش امام رفتند و گفتند چه کنیم که ایشان فرمودند کاری نکنید که بعداً نتوانید جواب مردم را بدهید.
وی ادامه داد: شهیدان بهشتی، مفتح، باهنر و مطهری، نه تنها برآمده از حوزه، بلکه فضای آکادمیک را نیز درک کرده بودند. ما همیشه در دفاتر خود عکس این افراد را نصب می‌کردیم و برای برخی جای سوال بود، اما واقعیت این است راهبری انجمن‌های اسلامی دانشجویان در خارج با اینها بود و همین نشان می‌دهد یک همگرایی بین نخبگان انقلاب و فضای دانشگاهی وجود داشته است.
ستایشی تصریح کرد: معتقدم ما دچار خلأ اندیشه‌ای هستیم و وقتی اندیشه امام راحل، شهید مطهری و شهید بهشتی را مرور می‌کنیم، به این نتیجه می‌رسیم که عملکرد امروز بسیاری از مسئولان فاصله زیادی با این افکار دارد. اندیشه‌های مرحوم طالقانی و مطهری روز به روز دورتر می‌شویم، در حالی‌که این اندیشه‌ها نقشی اساسی در انقلاب داشتند و در ابتدای انقلاب، شهید بهشتی به عنوان رئیس قوه قضاییه با مخالفان توده‌ای خود مناظره می‌کردند و شهید مطهری نیز می‌گفتند مارکسیست‌ها باید بتوانند آزادانه اظهارنظر کنند.
وی گفت: هر اتفاقی در این چهل و دو سال گذشته در جمهوری اسلامی ایران رخ داده یک طرف آن دانشگاه بوده است. در انقلاب، دفاع مقدس و مسئولیت‌های بعد از جنگ، همواره دانشگاهیان در عرصه حضور داشته‌اند. بخشی از فرماندهان دفاع مقدس از دانشجویان و بخشی از فارغ التحصیلان بوده‌اند که بخشی نیز بعداً در بدنه دولت به فعالیت پرداختند. فضا اینگونه بود که جوانان دانشگاهی و فارغ‌التحصیل که بسیار جوان هم بودند، باعث شدند کشور در سخت‌ترین شرایطی جنگی و تحریمی اداره شود.
سخنگوی اسبق انجمن اسلامی دانشجویان افزود: در انتخابات متعددی هم که صورت گرفت، دانشجویان ما فعالیت داشتند و در نتیجه شاهد یک خروجی علمی و کاربردی بوده‌ایم. البته محدودیت‌هایی برای نخبگان نیز وجود داشته است و مثلاً صدا و سیمای ما به صورت منفعلانه در قبال اندیشه‌های رهبران انقلاب عمل می‌کند، بنابراین نیازمند تکثر بیشتر هستیم. از سوی دیگر، همچنان نیازمند توجه با صندوق رأی هستیم، چراکه ظرفیتی اساسی است که می‌توان بر اساس آن حرف مردم را شنید.
وی گفت: رهبر معظم انقلاب هم در بیانیه گام دوم انقلاب و هم در سایر مباحث متعدد بر حضور جوانان در مسئولیت‌های کشوری تأکید کرده‌اند و حتی در انتصاباتی که شخصاً داشته‌اند، سعی کرده‌اند از نیروهای جوان استفاده کنند و این باعث افزایش فضای امید می‌شود. البته این انتخاب باید بر اساس شایسته‌سالاری باشد، نه اینکه برخی آقازاده‌ها به مسئولیت گماشته شوند.
سخنگوی اسبق انجمن اسلامی دانشجویان ادامه داد: امروز باید جامعه نخبگانی پاسخ دهد که براساس اندیشه‌های حضرت امام(ره) برای نیازهای امروز جامعه چه مدلی ارائه می‌دهد. این اصلی‌ترین وظیفه جامعه نخبگانی دست. وقتی این مفاهمه و گفتوگو بین اقشار مختلف جامعه و دانشجویان شکل بگیرد، امید هم در جامعه زنده خواهد شد و رخوت نیز کم می‌شود.
ستایشی در پایان سخنان خود اظهار کرد: معتقدم باید از حداکثر فرصت فضای مجازی برای استمرار انقلاب و بیان حقایق و مبانی فکری و اندیشه‌ای استفاده کنیم. از سوی دیگر، باید مسئولان از ظرفیت‌های دانشگاه استفاده کنند، اگر الان مشکلات معیشتی وجود دارد، بخشی از آن ناشی از بی‌اعتمادی به جوانان بوده است، در حالی‌که جوانان در ابتدای انقلاب به کارهای عظیمی دست زدند. نکته دیگر این است که دانشجویان باید مطالعات و مبانی اندیشه‌ای خود را آن‌قدر تقویت کنند که به خوبی در گفت‌وگوها و مفاهمه‌ها موفق عمل کنند. این گفتوگو به شفافیت آرا کمک زیادی خواهد کرد.