به گزارش روابط عمومی سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، توافقنامه همکاری مشترک و راهاندازی نهضت قرآنآموزی دانشجویان میان معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوری، سازمان امور دانشجویان وزارت علوم و سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، ۲۳ تیرماه طی مراسمی منعقد شد.
عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی، غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم، محمدحسین حسنی، سرپرست سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، محمدهادی عسکری، مدیرکل پشتیبانی امور فرهنگی، اجتماعی وزارت علوم و رشید جعفرپور، رئیس اداره فعالیتهای دینی و قرآنی وزارت علوم در جلسه انعقاد این تفاهمنامه حضور داشتند.
در ابتدای این جلسه، محمدحسین حسنی، سرپرست سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور و مدیرعامل خبرگزاری ایکنا، ضمن خوشامدگویی و تشکر از اهتمامی که معاونت فرهنگی وزارت علوم به فعالیتهای قرآنی دارد، اظهار کرد: از سال ۹۴، مرکزی در جهاددانشگاهی با عنوان مرکز تربیت دانشجو معلم قرآن راهاندازی شد که سالیانه بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ دانشجو را تحت آموزشهای قرآنی قرار میدهد و دانشجویان را آماده میکند تا مأموریت آموزش قرآن را در سطح دانشگاهی در کشور به انجام برسانند.
وی با اشاره به اینکه طی این سالها، شبکهای مشتمل بر حدود هزار و ۶۰۰ دانشجوی مسلط به روانخوانی و فصیحخوانی قرآن کریم شناسایی شده است، افزود: تسلط این دانشجویان در آزمونهای اولیه آزموده شده است، به طوری که قرائت درست داشته و با تجوید قرآن آشنا هستند و قرآن را به صورت فصیح تلاوت میکنند و سپس وارد دوره آموزشی با سرفصلهای مشخص شدهاند.
حسنی با اشاره به سرفصلهای این دوره آموزشی، اضافه کرد: موضوعاتی چون تدبر در کلام وحی، آشنایی با زبان و مفاهیم قرآنی، شیوهها و اصول کلاسداری و صرف و نحو از جمله این سرفصلها است که طی دوره اولیه ۱۰۰ ساعته و دوره دوم ۱۲۰ ساعته، دانشجویان از آن بهرهمند خواهند شد.
وی با تأکید بر مجموعه دورههای ۲۲۰ ساعته که دانشجویان از سرفصلهای مختلف مصوبه معاونت آموزش جهاددانشگاهی و با تدوین اساتید مختلف کشور، بهرهمند میشوند، بیان کرد: با تأکید معاون فرهنگی جهاددانشگاهی و با حمایت انجام شده در سطح استانها و میزان افزایش متقاضیان، ظرفیت جدیدی باز شد، به طوری که فضای مجازی نیز به کمک آمد تا بتوانیم اساتید صاحبنام و صاحب اثر در این حوزه را دعوت کنیم تا در دوره مجازی از محضر اساتیدی چون داوود تکفلاح در زمینه روش تدریس، حجتالاسلام حمید محمدی، حجتالاسلام سرلک و حجتالاسلام صبوحی و... بهرهمند شویم.
حسنی ادامه داد: در ماه مبارک رمضان امسال، ۵۰۰ دانشجو، دورههای تربیت دانشجو معلم قرآن را آغاز کردهاند که این دوره یک ماه دیگر به اتمام میرسد و حدود ۱۰۰ دانشجو نیز متقاضی حضور در این دوره طی ایام تابستان هستند و ۱۰۰ دانشجوی دیگر نیز مورد تقاضای دانشگاه فرهنگیان است تا بتوانند طی ایام تابستان از این دوره بهرهمند شوند.
سرپرست سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور با اشاره به اینکه برای ایام پاییز نیز تعدادی دیگر متقاضی هستند، اظهار کرد: امسال هزار دانشجو مسلط به تجوید میشوند و با حضور در دورهای به مدت ۲۲۰ ساعت آموزشی، سرفصلهای مورد نیاز دوره دانشجو معلم قرآن را سپری خواهند کرد. این ظرفیت میتواند سازماندهی و شبکهسازی شود و در خدمت تدریس قرآن در دانشگاهها قرار گیرد.
وی با اشاره به تعامل شایسته با معاونت فرهنگی ـ اجتماعی وزارت علوم، ادامه داد: جهاددانشگاهی با این معاونت رابطه گستردهای داشت و این حضور در سازمان دانشگاهیان خیر مضاعفی را به وجود آورد. امیدواریم نهضت قرآنآموزی در سطح کلان راهاندازی شود، خوابگاهها و دانشگاهها را بهرهمند کند و دانشجویان به صورت شبکهای آموزش قرآن را انجام دهند. با این نگاه تفاهمنامه سهجانبهای تدارک دیده شده است.
حسنی افزود: امیدواریم سازمان امور دانشجویان مقید باشد تا بنایی که با این تفاهمنامه گذاشته میشود، در آینده ادامه پیدا کند و این شبکه تحت حمایت سازمان امور دانشجویان ادامه مسیر دهد. در سالهای ۹۸-۹۹ حدود ۵۵ هزار نفر از این طریق آموزش دیدهاند؛ هر دانشجوی آموزشدیده، حدود ۴۰ تا ۵۰ نفر را آموزش داده است که لیست آن را در اختیار داریم. میتوانیم برای سال تحصیلی آینده ادعای تداوم نهضت قرآنآموزی با حضور ۱۰۰ هزار نفر را داشته باشیم. قصد داریم طی تفاهمنامه پیشرو، حداقل ۱۰۰ هزار دانشجو را با روخوانی و روانخوانی در سطح دانشگاهها آشنا کنیم.
طرحی بر اساس یک نیاز واقعی
در ادامه عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی به بیان نکاتی پرداخت و گفت: اگر بگوییم اساس فعالیتهای فرهنگی در جهاددانشگاهی، فعالیتهای قرآنی بوده، ادعای گزافی نکردهایم. در دهههای ۶۰ و ۷۰، برگزاری فعالیتهای قرآنی در دانشگاهها برعهده جهاددانشگاهی بوده است که از دل آن اقدامات خوب، ساختاری به عنوان سازمان قرآنی دانشگاهیان و خبرگزاری ایکنا تشکیل شد.
وی با بیان اینکه هدف از این اقدامات، فراگیری روخوانی، روانخوانی، آشنایی با تدبر در قرآن و در نهایت عمل به قرآن در میان دانشجویان است، افزود: با توجه به سپری شدن ۱۲ سال آموزش در مدارس، به نظر من نباید به دانشجویان روخوانی، روانخوانی و تدبر یاد دهیم، بلکه بیشتر باید روی سبک زندگی قرآنی دانشجویان کار کنیم، اما امروزه شرایط اینگونه است که به دلیل آسیبشناسی انجام شده، دانشجویان در هر رشته حتی در رشتههای علوم انسانی و بعضاً رشتههای الهیات هنوز در زمینه روخوانی و روانخوانی قرآن کریم ضعیف هستند.
علیزاده ادامه داد: در آسیبشناسی انجام شده، متوجه شدیم که در گرایش دانشجویان به کلاسهای قرآن مسئلهای وجود دارد و آن اینکه مثلاً دانشجوی مهندسی تمایلی به حضور در کلاس روخوانی و روانخوانی ندارد یا نمیخواهد بگوید در این کلاسها شرکت میکند. جمعبندی ما این بود که دانشجویان خودشان، بهترین معلم برای دانشجویان هستند. بر این اساس، با خوابگاهها ارتباط گرفتیم و ضمن تمرکز بر جامعه هدف دانشجویان، دوره دانشجو معلم را راهاندازی کردیم.
علیزاده با تأکید بر اینکه پیمایشها نشان میدهد که دانشجویان به دلایل مختلف، در بسیاری از فعالیتهای فرهنگی حضور نمییابند، اظهار کرد: اما نتایج نظرسنجیهای انجام شده، میگوید که دانشجویان به فعالیتهای قرآنی و مناسکی چون اعتکاف و اربعین، علاقهمندی نشان میدهند که ظرفیت ارزشمندی است. ترویج قرآن، روخوانی، روانخوانی، تجوید و تفسیر باید منجر به عمل به قرآن شود. احساس ما این است که میتوان برخی از حوزهها را برای افزایش علاقهمندی دانشجویان به عرصه قرآنی مورد استفاده قرار داد.
معاون فرهنگی جهاددانشگاهی درباره مفاد این تفاهمنامه سهجانبه، اظهار کرد: قرابت ذهنی مجموعه معاونت فرهنگی ـ اجتماعی وزارت علوم با مجموعههای مختلف جهاددانشگاهی، نشان میدهد که فعالیتهای جهاددانشگاهی نیز چه در حوزه نیروی انسانی و چه در زمینه فهم فرهنگی، به وزارت علوم نزدیک است و همیشه از حمایتهای این مجموعه بهرهمند شدهایم. امیدوارم این تفاهمنامه منشأ خیر و برکت باشد و ضمن تداوم، بتواند ارتقاء پیدا کند.
ویژگیهای فراسازمانی طرح دانشجومعلم قرآنی
در ادامه این مراسم، غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم ضمن تشکر از اقدامات جهاد دانشگاهی، گفت: واقعیت در عرصه فرهنگ این است که جهاددانشگاهی را از هر جهت، به نوعی خود دانشگاه میدانیم. اساساً خدمت به قرآن برای هر مجموعهای افتخار است و از طرف دیگر به لحاظ شرعی و دینی موضوعی است که فراتر از نظام اداری و شرح وظایف باید به آن نگاه کرد. مهم است که در تمامی مجموعههای نظام آموزش عالی، قرآن مورد توجه قرار بگیرد.
غفاری اضافه کرد: اگر در مجموعهای که غالباً با جوانان فرهیخته و نخبه تعریف میشود، فرهنگ قرآنی، جایگاه و منزلت پیدا کند، قطعاً در جامعه نیز اشاعه و تأثیر خواهد داشت. بر همین اساس، این بحث از دو ناحیه قابل پیگیری است.
وی با تقدیر از اقدامات ارزنده سازمان قرآنی دانشگاهیان، بیان کرد: اینکه دانشجویان هم برای خودشان و هم به منظور تعلیم سایر دانشجویان، آموزش میبینند، در جایگاه خود قابل اهمیت است، اما در یک معنا و نگاه فراختر، وجود چنین برنامههایی به دلیل اثرات و تأثیرات اقتضائی که دارد، حتی برای آنهایی که کمتر مشارکت میکنند، تأثیر خاصی دارد و میتواند از بسیاری از مسائل پیشگیری کند. بخش پنهان این قبیل فعالیتها که نباید نادیده گرفته شود، مصونیتهایی است که پدید میآورد.
غفاری اضافه کرد: یکی از فعالیتهای قدیمی در حوزه معاونت فرهنگی ـ اجتماعی و فعالیتهایی که به صورت منظم در سطح دانشگاهی و منطقهای، ملی و سراسری تداوم داشته، همین فعالیتهای قرآنی است که درباره آن دارای تجربیات و انباشت خوبی در دانشگاهها و مراکز آموزش عالی و ستاد هستیم.
وی ادامه داد: راهاندازی نهضت قرآنآموزی دانشجویان از دستاوردهایی است که حاصل تلاش در سطح و میدان دانشگاه است که میتواند کمککننده به این عرصه باشد. تمام تلاش ما این است که در اجرای مفاد تفاهمنامه، خدمترسان باشیم و مفاد آن با قوت بیشتر در دانشگاهها محقق شود، چراکه آثار آن تنها محدود به دانشگاهها نمیشود، بلکه آثاری فراتر از دانشگاهها دارد که میتواند ضامن استمرار و دوام آن باشد.
در ادامه، محمدهادی عسکری، مدیرکل پشتیبانی امور فرهنگی، اجتماعی وزارت علوم با اشاره به اینکه فعالیتهایی از جنس فعالیتهای قرآنی، از جمله برنامههای مؤثر در فضای فرهنگی دانشگاهها است، اظهار کرد: این برنامهها منبع اصلی و ذخیره ایدئولوژیک برای فعالیتهای هدفمند است.
وی ادامه داد: وجه قالب و بخش عمدهای از فعالیتهایی که در حوزه معاونت فرهنگی ـ اجتماعی صورت گرفته است، تمسک به فرهنگ قرآن و سیره اهلبیت(ع) بوده است.
عسکری با اشاره به برنامههای راهبردی وزارت علوم که با مشارکت دستگاههای مختلف برگزار شده، گفت: کنگره ملی شهدای دانشجو، اربعین و راهیان نور و فعالیتهای قرآنی با جامعه مخاطب گسترده از جمله این برنامههاست. فضای اولیه تمام فعالیتهای فرهنگی از مجموعه ارزشمند جهاددانشگاهی ایجاد شده و استمرار یافته است و امروزه شکوفههای آن بوی طراوت و بهار میدهد. حق هم همین است که فعالیتهای قرآنی را طبق ویژگیهایی که قرآن میفرماید، براساس استراتژی مدون، همکاری و همدلی پیش ببریم.
وی با اظهار امیدواری نسبت به تضمین انجام مفاد این تفاهمنامه سهجانبه، افزود: سامانه جامع باشگاه دانشجویان ایران متأثر از فضای کرونا ایجاد شد. در این سامانه، ایدهآل ما این است که هر یک از دانشجویان دانشگاههای کشور پروفایلی داشته باشد و از سوی دیگر، هر یک از گروههای دانشجویی و انجمنهای دانشجویی، تشکلهای اسلامی، کانونهای فرهنگی، نشریات دانشجویی و گروههای صنفی به صورت فردی و گروهی که در این سامانه عضویت دارند، در قالب شبکهای سامان یابند؛ ایجاد ساختاری برای شبکه دانشجو معلمان قرآنی میتواند یکی از آن شبکهها باشد.
در ادامه، رشید جعفرپور، رئیس اداره فعالیتهای دینی و قرآنی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، به بیان نکاتی پرداخت و گفت: در شرایط کنونی و پس از امضای این تفاهمنامه و راهاندازی نهضت قرآنآموزی، جریانسازی جدیدی در دانشگاهها رخ میدهد که طی آن هم جهاددانشگاهی و هم سازمان امور دانشجویان و هم معاونت فرهنگی ـ اجتماعی، این موضوع را در دستور کار قرار میدهند.
وی ادامه داد: وزارت علوم این ظرفیت را دارد که به همه دانشگاهها اطلاع دهد که چنین حرکتی آغاز شده است. معتقدم این طرح از سطح سازمانی به سطح ملی ارتقا یافته است و امیدوارم این اقدام، گام جدیدی در ارتقای همکاری بین وزارت علوم و جهاددانشگاهی باشد.
در پایان نیز تفاهمنامه سهجانبه راهاندازی نهضت قرآنآموزی دانشجویان میان معاونت فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم تحقیقات و فناوری، سازمان امور دانشجویان و سازمان فعالیتهای قرآنی دانشگاهیان جهاددانشگاهی به امضای عیسی علیزاده، معاون فرهنگی جهاددانشگاهی و غلامرضا غفاری، معاون فرهنگی و اجتماعی وزارت علوم رسید.