به گزارش روابط عمومی واحد، دکتر پورعلی معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی کشور در پیامی که به دومین دوره این همایش صادر کرده، عنوان کرده است:
هنگامی که از شهروند و حقوق او سخن به میان می آوریم مراد ما مجموعه ای از حقوق خصوصی و عمومی است که بر روابط اجتماعی حاکم است .
شهروند ترجمه واژه Citizen می باشد. این اصطلاح در ادبیات سیاسی و حقوقی ما سابقه چندانی ندارد. در ایران تا قبل از مشروطیت به جای این واژه از کلمه رعیت و رعایا استفاده می شد .
به عبارت دیگر در سلسله مراتب نظام اجتماعی مردم رعیت پادشاه و تابع و فرمانبردار او تلقی می شدند. بعد از مشروطیت حتی پس از تصویب قانون مدنی، افراد جامعه ایرانی از دیدگاه حقوق، تبعه دولت ایران معرفی می شدند یعنی ایرانیان به عنوان تبعه باید تابع دولت متبوع خود باشند .
در جامعه ایران آنچه در گذشته بیشتر بر آن تأکید شده بود، مفهوم شهروند به عنوان تبعه بود و کمتر از حق و حقوق جامعه سخنی مطرح می شد .
واژه شهروند در ادبیات ما واژه ای تازه و نو است به طوری که حتی در فرهنگ های عمومی مثل فرهنگ معین و عمید مطرح نشده است. در فرهنگ های دو زبانه کلمه شهروند به معنای بومی، شهری، اهل شهر، تابع، رعیت و شهرنشین و کسی که از خدمت لشکری آزاد باشد، تعریف شده است .
واژه شهروند از حقوق يونان باستان است كه در مورد ساكنين يونان به كار ميرفته و داراي دو درجه بوده يكي شهروند درجه يك كه به ساكنان اصلي يونان و شهروند درجه دو به بزرگان و ديگر افرادي که يوناني نبودهاند اما ساکن یونان بوده اند اطلاق ميشد .
از عصر روشنگری به بعد، جامعه بشری، تعریف جدیدی از انسان و جهان پرداخت. طی این سالها، انسان بعنوان موجود ذیحقی شناخته شده که توانایی اداره امور شخصی و اجتماعی خود را از طریق قراردادهای اجتماعی دارد. بنظر می رسد شکل گیری و نهادینه شدن توسعه پایدار (توسعه سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی) در وهله اول مستلزم توجه جدی به حقوق شهروندی می باشد .
حقوق شهروندي تركيبي از دو كلمه حقوق و شهروندي است و گذشته تاريخياش چندان روشن و شفاف نيست.حقوق شهروندي حقوقي است براي اتباع كشور در رابطه با موسسات عمومي همانند حقوق سياسي، حق استخدام عمومي، حق انتخاب كردن و انتخاب شدن، حق گواهي دادن در مراجع رسمي، حق داور و مصداق واقع شدن. درجاي ديگر حقوق شهروندان را اين چنين تعريف ميكند حقوقي كه فقط به سكنه يك شهر از كشوري داده شود (در برابر حقوق مردم كشور به كار رفته است )
هویت سیاسی، وفاداری به قلمرو جغرافیای سیاسی، احترام به قانون، توجه دقیق به حقوق دیگران، پایبندی به ارزش¬های اخلاقی، ثبات شخصیتی و رفتاری، آگاه بودن از امتیازات و منزلت خویش، برخورداری از حقوقی مانند: رفاه و حق داشتن سرپناه و معیشت مناسب، عمل کردن به وظایفی که ناشی از شهروندی و منبعث از حقوق شهروندی، مفهوم شهروند به معنای امروزی را پدید آورده است .
در نظام شهروندی طبعاً شخص دارای حقوقی فرض شده است و در مقابل این حقوق، وظایف و مسئولیت هایی نیز پذیرفته است و تبعیت از الگوهای رفتاری خاصی نیز از او انتظار می رود که نشانه جایگاه والای شهروندی است و علاوه آن که از لحاظ نظری نظام شهروندی همه شهروندان به لحاظ حقوق را برابر می انگارد و در همه احوال دست اندرکاران حکومت باید این حقیقت را مورد توجه قرار دهند، زیرا در صورت عدم توجه باید پاسخگو باشند. حکومت پاسخگو ثمره نظام شهروندی است .
بدون تردید حقوق شهروندي در نظامهاي دموکراتيک معنا پيدا ميکند و به همين دليل است که همواره تاکيد بر اين بوده که رشد نهادهاي دموکراتيک به تامین حقوق شهروندی در استانداردهای مطلوب کمک میکند .
دانشمندان علوم اجتماعي از ديرباز دريافته بودند كه مهـم تـرين عامـل بقـاي يـك ملـت، اتّحاد و انسجام ملي آنهاست. «ابن خلدون» اين عامل حياتي براي بقاي جوامع راعـصبيت ناميد و دليل اصلي ظهور و سقوط ملتها وتمدنها را قوت و ضـعف آن دانـست؛ «تـونيس» جامعهشناس آلماني، با استفاده از دواصطلاح «گمين شـافت» (اجتمـاع) و«گـزل شـافت » (جامعه)، ملتهاي داراي انسجام ملي و ملتهاي فاقد انسجام ملـي را از هـم متمـايز سـاخت . «دوركيم» جامعهشناس فرانسوي نيزبا تفكيك همبستگي ارگانيك از همبــستگي مكــانيكي ، ايــن موضــوع را مــورد بررســي قــرار داد. مطـابق نظـر جامعـهشناسـان، حتّـي در ملتهـايي كـه يـك دشـمن قدرتمنـد خـارجي موجوديت آنها را تهديد نمي كند، اتّحاد و انسجام ملي مهم ترين شرط بقا و تداوم حيـات است و بدون آن، تجزيه و اضمحلال و فروپاشي در انتظـار آنهاسـت . حال اگر دشمنان خارجي درصدد تجزيـه و فروپاشـي يـك ملـت باشـند و در ايـن زمينـه فعالانه برنامهريزي و تلاش كنند، اين خطر جدي تر و نياز جامعه به اتّحـاد و انـسجام ملـي مهـمتـرو حيـاتي تـراسـت. دقيقـاً بـه همـين دليـل بـود كـه كـشورهايي چـون: شـوروي، يوگسلاوي و چكسلواكي، تجزيه و نابود شدند مقـام معظـم رهبـري بـا توجـه بـه همين موضوع، سال 1386 را سال اتّحاد ملي وانسجام اسلامي ناميدند .
حقوق شهروندی یکی از لازمههای حفظ یکپارچگی ملی، انسجام اجتماعی و تحکیم هویت ملی میباشد و در کنار ناسیونالیسم(بهعنوان ابزار کلاسیک) مورد توجه دولتها قرار میگیرد. مخصوصاً در جوامع چندقومی و متکثر فرهنگی و قومی و جاییکه ناسیونالیسم نمیتواند کارکرد سابق خود را ایفا کند، حقوق شهروندی(بهعنوان ابزار مدرن) وارد صحنه میشود و جامعه چندگونه و متنوع فرهنگی را حول ارزشها، وفاداریها و اهداف مشترک یکپارچه و منسجم میسازد. حقوق شهروندی ویژه جوامع مدرن و پیشرفته است، آنهایی که به ارزش انسان و شان و کرامت او قائلند و دیگر مردم را در هیبت رعیت، محکوم، مطیع صرف و تحت تسلط نمیبینند .
نگرش يكسان و برابر به همة افراد ملت، تحت عنوان مفهوم شهروندي مطرح شده اسـت . «اومن» در كتاب شهروندي، ملت وقوميت، خاطرنشان مـيسـازد كـه مفهـوم شـهروندي برخاسته از مدنيت و جامعة مدني است واين مفهوم ميتوانـد بـين ملـت وقوميـت آشـتي برقرار سازد واز گسست ميان ملتها جلوگيري كند.برابري شهروندان به معني برابري همة افرادي است كه عضويت در يـك دولـت ملـي را پذيرفتهاند. اين تساوي در حقوق شهروندي است واهم اين حقوق عبارتند از: .1 برابري در فرصت دستيابي به مقامات سياسي واداري جامعه؛ .2 برابـري در فرصـت هـاي اساسـي ماننـد تحـصيلات، شـغل مناسـب، امكانـات رفاهي؛ .3 تساوي در حقوق وامتيازات قانوني؛ .4 برابري در حقوق مربوط به مشاركت سياسي
اگر چنين نگرشي، به عنوان يكي از مؤلّفههاي مردمسـالاري، مـورد پـذيرش ومبنـاي عمل قرار گيرد، به تدريج احساس نابرابري و تبعيض را در ميان گروهها و اقـوام مختلـف جامعه كاهش داده، اتّحاد وانسجام ملي را تحكيم ميبخشد. البته برابري شهروندان چيزي نيست كه به سادگي و سرعت ايجاد شود، بلكه به عنوان يكي از ابعاد توسعة سياسي، نياز به ارادة سي اسي، برنامهريزي هوشمندانه، گذشت زمـان و توالي چندين نسل دارد .
شهروندی همچون تار و پود محکمی اعضای جامعه را به هم متصل میکند و آنها را در قامت یک بدن واحد یکپارچه و منسجم میکند. که شامل طیف متنوعی از حقوق مدني، سياسي و اجتماعي میشود: حقوق و آزادي هاي فردي (آزادي بيان، انديشه و عقيده، حق مالکيت شخصي، حق انعقاد قراردادهاي حقوقی با دیگران و حق برخورداري از عدالت و ...)، حقوق سياسي (حق مشارکت در قدرت سياسي، حق رای دادن، حق انتخاب شدن، حق دسترسی آزاد به اطلاعات، حق تشکیل اجتماعات و نهادهای سیاسی و...)، حقوق اجتماعي (حق زندگی آبرومندانه، تامین رفاه و نیازهای اقتصادی و معیشتی، دسترسی برابر به نظام آموزش همگاني و خدمات بهداشتي و اجتماعي، حق کار، حق بیمه، تضمینهای شغلی و ...). هر اندازه حکومتی بتواند این حقوق و خواستههای شهروندان را در سطح استاندارهای مطلوبی تامین کند میتواند خود را بهعنوان یک نمونه موفق مدیریت سیاسی معرفی کند. بدون تردید در این زمینه کشورهای دکوکراتیک و پیشرفته کارنامه بهمراتب بهتری نسبت به کشورهای غیردموکراتیک و درحال توسعه دارند .
در زمينه همبستگي و يکپارچگي اجتماعي، بسط حقوق شهروندي ميتواند تسهیلکننده حل بسياري از شکافهاي فرهنگي، مذهبی، قومي و يا مبتني بر جنسيت و طبقه در سطح جامعه باشد. شهروندي از طرق مختلف به تحکیم هویت ملی کمک میکند. توسعه حقوق شهروندي، رضایتمندی را در میان اعضای یک جامعه افزایش داده و پیوندهای آنها را با دولت و ارزشهای ملیشان تحکیم میبخشد و از این رهگذر موجب انسجام هويت ملي در يک کشور ميشود. دولتهاي ملي مدرن به خوبي از حقوق شهروندي در جهت ساخت تاريخي هويت ملي در جوامع خود سود بردهاند. مکانيسمهاي مرتبط با تامين و ارتقاي حقوق شهروندي، از شيوههاي مدرن يا مدني در راستاي یکپارچگی و انسجام ملی و تحکیم هویت ملی میباشد.
در ابیتدای این همایش امین رستم زاده دبیر علمی دومین دوره همایش ملی تبیین حقوق شهروندی و معاون جهاددانشگاهی آذربایجان غربی گفت: در مجموع 510 مقاله از دانشگاههای مختلف کشور در مقاطع مختلف دانشجویی تحصیلات تکمیلی و اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاهها به دبیرخانه همایش ارسال گردیده بود که در 3 مرحله مورد داوری قرار گرفت و داوران مقالات نهایی به دو داور داخل و خارج از استان ارسال گردید و در مجموع 30 مقاله به بخش ارایه شفاهی و 15 مقاله با اصلاحات به سایر بخش های همایش منتخب گردید که پیش بینی گردیده 20 نفر از دانشجویان تحصیلات تکمیلی پژوهشگران و اعضای هیات علمی دانشگاههای سراسر کشور در این همایش به ارایه مقالات منتخب بپردازند که در مجموع 15 درصد مقالات از اساتید داخل استان و 85 درصد با وابستگی علمی خارج از استان است .
رستم زاده با اشاره به پروسه داوری این همایش ملی علمی گفت : 71 نفر از اساتید و اعضای هیات علمی دانشگاههای کشور عضو کمیته داوری و علمی همایش بوده اند که بیش از 60 درصد آنها از اعضای هیات علمی دانشگاههای تهران و خارج از استان است و 40 درصد اعضای علمی از اساتید هیات علمی داخل دانشگاههای استان است .
رستم زاده با اشاره به نقش تحقق حقوق شهروندی در توسعه گفت: در ادبیات برنامه ریزي امروز، شاخص هاي متعدد و گوناگون براي تبیین میزان توسعه وجود داردوشاخص هاي مزبور در ابتداي رواج مفهوم توسعه بیشتر جنبه اقتصادي داشتند اما با گذشت زمان به ترکیبی از عوامل مادي و غیرمادي تغییر یافته اند. از میان شاخص هاي سازنده ساختار اصلی توسعه، دانش عمومی از جایگاه ویژهاي برخوردار می باشد
وی گفت: ارتقا آگاهی دانش عمومی یک جامعه را ارتقا می دهد و هر چقدر دانش عمومی جامعه ارتقا یابد مشارکت مردم و نقش آفرینی آنها در توسعه زیادتر می شود .
معاون جهاددانشگاهی آذربایجان غربی با اشاره به نتایج تحقیقات صورت گرفته گفت: در جامعه ای که دانش عمومی مردم همسان و کمتر از حد باشد سیاست ها، برنامه ها و ضوابط قانونی جامعه در خلاء آگاهی عمومی و دانش عمومی به نتایج قابل توجهی نخواهد رسید و علاوه بر اختلال در مدیریت شهرها خود شهروندان را نیز با مشکلات عدیده اي روبرو خواهد کرد. به عبارت دیگر داشتن زندگی در کنار دیگران و بهرهمندي از مزایاي شهر بدون آگاهی از حقوق، وظایف و تکالیف مرتبط با آن تحقق نمی یابد .
وی فرهنگ سازی و آموزش و پژوهش را سه رکن اصیل تحقق حقوق شهروندی در یک جامعه ذکر کرد و خاطرنشان ساخت: باید با گام های علمی توامان برای این مسیرها برنامه ریزی علمی و عملی د اشته باشیم .
دبیر علمی این همایش ملی گفت:در کشورهای توسعه یافته مفهوم حقوق شهروندی به شکلی خلاقانه در سیستم آموزشی و نظام یادگیری در همان ابتدای پلان و سرفصل های آموزشی نیروی انسانی آن کشور قبل از آموزش حروف الفبا به دانش اموز یاد داده می شود و به نوعی تحقق نهادینه شدن فرهنگ حقوق شهروندی و آشنایی با مفاهیم آن بستر تعالی و توسعه را از طریق مهیا شدن ادبیات ذهنی دانش آموزان با این مفاهیم رقم می زند .
وی با اشاره به تحقیقات صورت گرفته در این حوزه خاطرنشان ساخت: نظریات و ابعاد مختلفی در خصوص حقوق شهرندی ارایه شده و در یک قسم بندی لیبرال ها معتقدند که دولت باید نسبت به شیوه زندگی شهروندان حالت بی طرف داشته باشد یعنی اینکه دولت طرفدار شیوه خاصی از زندگی نباشد . و یا اجتماع گرایان در نظریه هایشان بر مسئولیت ها ی شهروندان تاکید داشته و آن را بنیادی تر می دانند و یا سوسیال دموکرات ها در نظریه هایشان بر تعادل بین حقوق و مسئولیت های شهروندان تاکید دارند که اساسا باید بر اساس مفاهیم جوهری و ارزشی فرهنگ جامعه کشورمان براساس منابع و داشته های خود موضوع را واکاوی نماید .
رستم زاده گفت: باید حقوق شهروندی با ادبیاتی علمی در جامعه جاری و ساری شود و از بهترین منابع منطبق با ارزش ها و فرهنگ های جامعه در راستای نهادینه سازی آن بهره جست که قرآن و آموزه های دینی نهج البلاغه ناب ترین منابع تحقق حقوق شهروندی می باشد که باید با آنها براساس یک گفتمان علمی غنی به کشف آموزه های واقعی آن پرداخت و سپس سیاست های رابردی و اجرایی برای آن طراحی و تدوین کرد .
دبیر علمی دومین دوره همایش ملی تبیین حقوق شهروندی با اشاره به نمایه شدن مقالات منتخب در دو نمایه مهم و اصلی دانشگاههای کشور گفت: وزارت علوم، تحقیقات و فناوری مصوبهای را ابلاغ کرده است که بر اساس آن دانشگاهها و مؤسسات تحقیقاتی موظف هستند برگزاری همایشهای ملی و بینالمللی معتبر علمی را تحت عناوین سمینار، کنفرانس، کنگره وهمایش ... در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ( ISC ) به ثبت برسانند و مقالات نهایی منتخب این همایش ملی با توجه به ثبت آن در پایگاه استنادی علوم جهان اسلام ( ISC ) با شماره مجوز 20402-95170 و پایگاه اطلاعات علمی ( SID ) در هردو پایگاه معتبر نمایه خواهند شد .
رییس جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی نیز در این همایش گفت: منشور حقوق شهروندی جمهوری اسلامی به جوهره و گستردگی قانون اساسی جمهوری اسلامی است .
ولی عاقلی در دومین همایش ملی تبیین حقوق شهروندی گفت: اگر چنانچه موضوع حقوق شهروندی را از دیدگاه اسلام و غرب مورد بررسی قرار دهیم بدون شک کلید واژه های این مبحث از اسلام، امنیت، رفاه و آسایش تشکیل شده است .
وی گستردگی و جوهره ی منشور حقوق شهروندی را به اندازه قانون اساسی عنوان کرد و افزود: منشور حقوق شهروندی از 120 ماده و 22 فصل تشکیل شده است که طبق مستندات 238 مورد از مواد ذیل آن ازتبصره های قانون اساسی و همچنین 245 مورد مستند از آن به قوانین عادی مجلس و مصوبات شورای عالی فرهنگی است .
دکتر عاقلی گفت: اگر منشور حقوق بشر که در سال 1948 به تصویب رسیده است را مورد بررسی قرار دهیم به این نتیجه می رسیم که برگرفته از افکار و اندیشه های دانشمندان غربی است که اشکالات عمده ای بر آن وارد شده است .
رییس جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی گفت: حقوق منشور بشر پس از جنگ جهانی و با موضع گیری های خاصی به تصویب رسیده است و یک دید جامع و منصفانه نسبت به حقوق 7 میلیارد نفر کره زمین ندارد و حاصل یک جمود فکری است .
دکترعاقلی گفت: طبق بررسی تطبیقی چنانچه حقوق منشور بشر جوهره ای از حقوق بشر باشد، حقوق منشور شهروندی جمهوری اسلامی نیز جوهره و به گستردگی قانون اساسی جمهوری اسلامی است .
وی با بیان اینکه منشور حقوق شهروندی نشات گرفته از اسلام است گفت: اگر 22 فصل منشور حقوق شهروندی اساسی را در 4 فصل قانون اساسی مورد بررسی قرارگرفته شود هدایتگری یکی از مواردی است که مورد تاکید است چرا که هدایت مردم از جانب حکومت اسلامی و با حاکمیت حکومت اسلامی بدون موضع گیری از مواردی است که اسلام همواره به آن تاکید کرده است .
وی فقر زدایی را دیگر سرفصل حقوق شهروندی نام برد و افزود: تامین رفاه و تامین اجتماعی و حق اشتغال و حق مسکن از جمله حقوق تک تک افراد است که به خوبی به تبیین آن در این منشور پرداخته شده است .
رییس جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی سرفصل منشور حقوق شهروندی را جهل زدایی عنوان کرد و افزود: حاکمیت اسلامی موظف به تعلیم و تربیت و تعالی شهروندان است چرا که انسان به عنوان خلیفه خداوند در روی زمین باید رشد و تکامل یابد .
وی راس این هرم را خود شکوفایی نام برد و افزود: نهایت انسان این است که انسان به لحاظ روانی اغنا شود و منشور حقوق در نهایت بدین جا ختم می شود که انسان محوری به توحید محوری نائل شود .
دکتر عاقلی گفت: حق آزادی افراد یک اصل است و انسان ها در انتخاب خود مختار هستند و همچنین امنیت، رفاه و آرامش از مواردی است که در اسلام به ان توصیه فراوان شده است و حقوق شهروندی به خوبی به تبیین مفهوم آن ها پرداخته است.
مدیرکل دفتر امور اجتماعی فرهنگی استاندار آذربایجان غربی در ادامه این مراسم اظهار کرد: در زمینه مباحث حقوق شهروندی، حق مردم آذربایجان غربی در بسیاری از موارد ضایع شده است.
هوشنگ عطاپور ضمن قدردانی از جهاد دانشگاهی جهت برگزاری این همایش گفت: موضوع اساسی در زمینه حقوق شهروندی، تبیین و اجرای معیار های اساسی در این راستا است .
وی با اشاره به اینکه موضوع حقوق شهروندی در آذرماه سال جاری از سوی ریاست جمهوری که نتیجه تلاش 3 ساله دولت بود گفت: موضوع حقوق شهروندی باید به گفتمان ملی تبدیل شود .
وی با تاکید بر اینکه محیط زیست و توجه به تخریب آن یکی از حوزه های حقوق شهروندی است گفت: دریاچه ارومیه که در شرایط کنونی، روز به روز شاهد تخریب آن هستیم یکی از مباحث حقوق شهروندی است که مردم ارومیه همواره به دنبال هستند .
عطاپور با تاکید بر اینکه امروزه شاهد شکاف توسعه بین نقاط اصلی و حاشیه هستیم گفت: با توجه به اینکه آذربایجان غربی جزو مناطق درگیر در جنگ 8 ساله دفاع مقدس بود، از منابع ملی برای توسعه این مناطق نتوانستیم به خوبی استفاده کنیم .
وی با بیان اینکه در منطقه ما اشتغال پایدار نداریم گفت: مشکلاتی از قبیل کولبری، کمبود تخت های بیمارستان ها و کمیت نامناسب آموزش و پرورش متوجه استان ما است که از طریق حقوق شهروندی قابل پیگیری است .
مدیرکل دفتر اجتماعی فرهنگی استانداری آذربایجان غربی ضمن ابراز امیدواری از رفع شکاف های های بین استان های مرکزی و حاشیه گفت: جهاد دانشگاهی در راستای سیاست های دولت و عمل به منویات رهبری گام مهمی برداشته است که امیدواریم این حرکت در سال های آتی نیز ادامه دار باشد.
پروفسور سید محمد هاشمی، پدر علم حقوق اساسی کشور نیز در این همایش اظهار کرد: در زمینه حقوق شهروندی ساماندهی، تبیین و اجرای معیار های اساسی امر بسیار مهمی است که جهاد دانشگاهی با برگزاری این همایش گام مهمی در این راستا برداشته است .
وی، با انتقاد از اینکه واژه 'شهروند' ریشه اشرافی گری دارد گفت: عنوانی که برای حقوق شهروندی قائل هستیم مبتنی بر 4 اصل اساسی است .
وی تصریح کرد: اصول بنیادی که زیرساخت حقوق بشر بوده و اثر بسیار مهمی است، در اصل دوم قانون اساسی کشور زینت بخش شده است .
وی با تاکید بر اینکه اصل برابری و برادری در تبیین حقوق یکسان امر بسیار مهمی است گفت: با توجه به قرآن کریم می توان به این نکات اساسی پی برد و در در زمینه حقوق شهروندی تجمیع شهروندان کنار یکدیگر و سردمداری و ابتکار عمل حکام در خور توجه است .
وی با تاکید بر اینکه قانون در هر زمینه ای لازم است گفت: پیام قانون آزادی، عدالت و انصاف بوده و این 3 اصل زمینه ساز قانون گذاری هستند .
پدر علم حقوق اساسی ایران با اشاره به آیه لیقوم الناس بالقسط گفت: این آیه اشاره مستقیم به دموکراسی دارد و صاحبان فکر و اندیشه، باید قرآن را مطالعه و از سازماندهی اجرایی حقوق حقوق شهروندی غافل نباشند .
وی ادامه داد: کسی که در موضع قضایی است نباید جناح گیری سیاسی کند، همچنین مواضع سیاسی باید در امر قضا کنار گذاشته شوند .
وی ضمن قدردانی از جهاد دانشگاهی آذربایجان غربی در برگزاری همایش تبیین حقوق شهروندی گفت: نباید حضور در این همایش ها به صورت نمایشی باشد چرا که فرصت مناسبی برای کسب اندیشه به وجود آمده است که می توان از ظرفیت آن استفاده کرد.
در ادامه این همایش پروفسورمحمود عرفانی، استاد تمام دانشگاه تهران و عضو انستيتوي حقوق بين الملل فرانسه گفت: چارچوب اقتصاد و تجارت و مبادلات در کشورهای مسلمان تفاوت اساسی با کشورهای غیر مسلمان دارد .
وی گفت:چارچوب اقتصاد و تجارت و مبادلات در کشورهای مسلمان تفاوت اساسی با کشورهای غیر مسلمان دارد .
وی گفت: ارزشهای بازار و تجارت مسلمان بر اساس قواعد اسلامی کاملا انسانی و اخلاقی و نمونه عالی حمایت و تحقق حقوق شهروندی است .
استاد تمام حقوق دانشگاه تهران گفت: بر اساس اعتقادات و قوانین تجاری اسلامی اخلاقیات حرف اول را در تجارت و بازار کشورهای اسلامی می زند و این خود اساس صیانت از حقوق شهروندی در جامعه است .
وی گفت: مبانی حقوق شهروندی 1400 سال قبل در قرآن و اسلام مورد تاکید و اصول ما بوده است زمانیکه کشورهای غربی مدعی ابتدایی ترین حقوق انسانی را پایمال می کردند .
این استاد بنام حقوق تجارت ایران گفت: آموزه های اسلامی مهمترین منابع حقوق بشری و حقوق شهروندی غرب می باشند و ما خود از آن نباید غافل باشیم .
وی گفت: غنای حقوق بشری و شهروندی ما بر اساس آموزه های اسلام بسیار غنی تر از سایر متون حقوقی خارجی حقوق بشری وشهروندی است .
عضو انستيتوي حقوق بين الملل فرانسه گفت: تمام قوانین منبعث از اسلام در حقوق تجارت در فهوای خود آموزه های رعایت حقوق شهروندی را دارد از بحث رضای طرفین تا حرام دانستن ربا که باید همگی بصورت تخصصی از منظر رعایت حقوق شهروندی بررسی شود تا جوهر کلام و ریشه زیبای انسانی و فطری این قوانین اسلامی برای اساتید و دانشجویان هر چه بیشتر مفهوم شود .
این مولف کتب و دانشمند حقوق تجارت کشور گفت: تجارتی که بر مبنای احکام اسلامی و الهی شکل می گیرد ضمن اینکه رعایت حق و حقوق طرفین محقق می شود عدالت واقعی حقوقی نیز بر آن جاری شده و طرفین راضی از هم به تجارت پربرکت هم ادامه می دهند که باید از منظر علوم مختلف بین رشته ای به بحث علمی در اینخصوص پرداخت.
رییس مرکز امام، ولایت فقیه و انقلاب اسلامی نیز در این همایش گفت: یکی از راه های توسعه فرهنگی، مفهوم شناسی فرهنگی است که به تعمیق قدرت فرهنگی و گسترش آن کمک می کند .
سید محمد هاشمی تروجنی گفت: حقوق شهروندی از مفاهیمی است که نباید با معنای لغوی آن به تعریف آن پرداخت بلکه باید به مفهوم آن در فرهنگ جامعه بخصوص در قرآن، سیره نبوی و ائمه اطهار پرداخت .
وی ادامه داد: گاهی از نظر علمی به این مفاهیم پرداخته نشده است، اما در فرهنگ عام بصورت عملی و شفاهی می توان آن را مانند احترام به همدیگر، ارزشهای اجتماعی، روابط آن و اخلاق جزئی از فرهنگ در نظر گرفت .
وی تصریح کرد: هرچند در گستره تاریخ بعد از اسلام نه تنها دولت ها اسلامی نبودند و برای مردم حق و حقوقی قائل نمی شدند و این امر باعث شد که جامعه به دو قدرت اجتماعی تابع و قدرت سیاسی مسلط تقسیم شود .
رییس مرکز امام، ولایت فقیه و انقلاب اظهار کرد: حضور مردم انقلاب اسلامی باعث تغییر جایگاه حقوق مردم شد و رسیدن به جایگاه واقعی آن به تلاش مردم و ارتباط متقابل بین دولت و مردم بستگی دارد.
گفتنی است 20 مقاله منتخب و برتر این همایش در پنل های تخصصی و علمی بصورت شفاهی با حضور داوران برجسته ارائه شد.
در پایان این همایش از مقالات منتخب و برگزیده و داوران گروههای تخصصی دومین دوره همایش ملی حقوق شهروندی با اهدای لوح قدردانی بعمل امد.