به گزارش روابط عمومی مرکز گردشگری علمی-فرهنگی دانشجویان ایران، مراسم اختتامیه دوازدهمین دوره طرح ملی «ایران مرز پرگهر» عصر امروز یکشنبه، ۶ اسفندماه در تالار شهید دهشور دانشکده علوم دانشگاه تهران با حضور جمعی از اساتید، مسئولان و دانشجویان برگزار شد.
دوازدهمین دوره طرح ملی «ایران مرز پرگهر» به همت مرکز گردشگری علمی فرهنگی دانشجویان ایران وابسته به جهاد دانشگاهی در کشور برگزار شد و از آغاز این طرح تا کنون ۲۵۸۰ اردو برگزار شده و بیش از ۹۰ هزار نفر در این اردوها شرکت کرده‌اند.
رحیم یعقوب‌زاده، رئیس مرکز گردشگری علمی - فرهنگی دانشجویان ایران در ابتدای مراسم در سخنانی با اشاره به عملکرد این مرکز در برگزاری ۱۲ دوره طرح ایران مرز پرگهر و آغاز سیزدهمین دوره آن، گفت: این طرح از سال ۸۴ آغاز به کار کرد و در سطح ملی و سراسر کشور با همکاری نهادهای مختلف و جهاد دانشگاهی ۹۰ هزار دانشجو را در بیش از دو هزار سفر تا پایان ۱۲ دوره دانشجویی همراهی کرد.
او همچنین به بیان برخی از اهداف و نتایج این طرح اشاره کرد و گفت: خودباوری بین دانشجویان و اعتماد به نفس ملی در کنار آشناسازی آنها با میراث فرهنگی و تمدنی غنی مورد توجه بوده است.
یعفوب‌زاده افزود: همچنین ایجاد یک کد ارتباطی بین دانشگاه‌ها و صنعت از جمله توانمندسازی‌ها و ظرفیت‌های کشور است تا هر سال از نظر کمی و کیفی استقبال از دانشجویان و وزارتخانه‌ها رشد داشته باشد.
در ادامه دکتر حمیدرضا طیبی رئیس جهاددانشگاهی اظهار کرد: اهمیت توسعه علم و فناورانه و نقش خودماهرانه در تحقق توسعه همیشه مورد توجه بوده است؛ امروز توسعه دانش فناوری به ابزار قدرت اقتصادی و نظامی و دفاعی کشورها تبدیل شده است، همچنین ابزار قدرتِ علمی، سیاسی و تحریم‌ها از ابزارهایی بوده‌اند که برای اهدافی حاکم شده بودند.
او با بیان اینکه امروز شاهد سرعت توسعه علم و فناورانه به ویژه تحقیقات توسعه فناورانه هستیم، افزود: تغییر فناورانه باعث شد تا مشکلات کسب و کار تغییر کند، خدمات در حوزه پزشکی افزایش پیدا کرده و سفر در خانواده مورد توجه قرار گیرد.
وی با بیان اینکه تأثیر شگرف فناوری در حوزه‌های اجتماعی، اقتصادی، کشاورزی به شدت در حال توسعه است، به نقش جهاددانشگاهی در علوم مختلف مانند پزشکی، انرژی و فنی اشاره کرد و گفت: علیرغم مشاهده اهمیت توسعه علم و فناورانه و تغییرات این توسعه در دنیا، اگر به این روند رو به رشد توجه نکنیم با توجه به حضور رقبای جدید و منابعِ محدودِ دنیا، رقابت برای‌مان سخت‌تر می‌شود.
او در ادامه با بیان اینکه اگر توسعه را محدودتر کنیم به مرور با بازار محدودتری مواجه می‌شویم که تبعات دیگری به دنبال دارد، افزود: ایجاد ده‌ها ناهنجاری اجتماعی و بروز مشکلات در حوزه امنیت ملی از جمله‌ی این تبعات است، بنابراین باید به توسعه علمی و فناورانه اهمیت داد.
طیبی موتور محرک توسعه‌ی علمی و فناورانه را خودباوری دانست و گفت: اگر به خودباوری برسیم، اراده بر تغییر به وجود می‌آید. اگر این خودباوری و اراده بر تغییر بر تمام سلایق سیاسی کشور حاکم شود حتما یک مورد مشترک برای اداره امور کشور داریم و آن برنامه‌ریزی بلندمدت است، چیزی که امروز آن را در کشور گم کرده‌ایم.
رئیس جهاددانشگاهی در ادامه با تاکید بر اینکه هیچ دولتی نمی‌تواند در فاصله چهار یا هشت سال مشکلات کشور را حل کند، ادامه داد: به همین دلیل است که دولت‌ها معمولا چشم‌اندازهای ۲۰ یا ۴۰ ساله برنامه‌ریزی می‌کنند.
او افزود: جهاد دانشگاهی اگر امروز مدعی است که توانسته به خودباوری نسل جوان کمک کند و اثبات کند که کشور حرکت در مرزهای علمی را پیش رو دارد، یعنی به آن رسیده است. این از وظایف اساسنامه است که ایجاد خودباوری در نسل جوان را در رأس کارش قرار دهد.
وی تاکید کرد: اقداماتی که در مراکزی مانند «رویان» و دفاتر فنی جهاد دانشگاهی انجام داده‌ایم به ایجاد خودباوری کمک کرده است، همچنین در حوزه‌های فرهنگی طراحی اردوهای مختلف و به ویژه طرح «ایران، مرز پرگهر» بسیار مورد اهمیت بوده است. این موارد را می‌توان در ایجاد خودباوری قابل تأکید دانست.
او اضافه کرد: معتقدم خودباوری علمی بین مردم و جوانان ایجاد شده و کارهای بزرگ و ارزنده‌ای را به ثمر رسانده است، اکنون نیاز داریم تا از این فناوری‌ها استفاده کنیم.
گفت: نظر اغلب نمایندگان مجلس شورای اسلامی به خصوص در دو کمیسیون فرهنگی و اجتماعی به وزارتخانه شدن سازمان میراث فرهنگی و گردشگری است.
حجت‌الاسلام و المسلمین مهدی شیخ نماینده مردم تهران، ری، شمیرانات و پردیس در مجلس شورای اسلامی نیز با اشاره به بررسی طرح وزارتخانه شدن سازمان میراث فرهنگی و گردشگری گفت: این طرح در مجلس بررسی می‌شود که سازمان میراث فرهنگی در قالب سازمان باقی بماند یا وزارتخانه باشد که البته انجام هر کدام از این اتفاقات مزایا و معایبی دارد.
او با بیان اینکه تبدیل این سازمان به وزارتخانه در حال حاضر نظر اغلب نمایندگان مجلس است، افزود: در کمیسیون‌های اجتماعی و فرهنگی تاکنون نتیجه‌گیری بر تبدیل آن به وزارتخانه بوده است تا مسئولان آن موظف باشند برنامه بدهند و ارزیابی از اقدامات خود داشته باشند، رئیس جمهور وزیر آن را مشخص کند و مجبور باشد شخص خوبی را انتخاب کند و در نهایت مجلس هم بر عملکرد آن وزارتخانه نظارت مستقیم داشته باشد؛ اقداماتی که در صورت باقی ماندنش در قالب سازمان امکان‌پذیر نیستند.
او همچنین با تاکید بر اینکه صنعت گردشگری در کشور مغفول مانده و نمی‌توانیم در مقطع مناسب از آن خوشه‌چینی کنیم، گفت: این اتفاق جای تأسف دارد چون حتی هنوز به مرحله معرفی آثار تاریخی خود هم نرسیده‌ایم.
وی افزود: ضعف ما اینجاست که به این مسئله به صورت علمی نگاه نمی‌کنیم. زیرساخت‌ها، موانع و کارهایی که باید انجام شوند مغفول مانده‌اند. سالیان سال است که به این بخش اهمیت ویژه می‌دهیم. یک سازمان تشکیل داده‌ایم، آن را مستقل کرده‌ایم و زیر نظر دولت‌ها به آن توجه می‌کنیم اما متأسفانه اتفاق امروز برعکس شده است یعنی سازمان میراث فرهنگی به حیاط خلوت دولت‌ها تبدیل شده است.
او ادامه داد: در طول تاریخ هر جا که می‌خواستند مسئولی بگذارند و امکانش نبود به این سازمان چشم دوختند. حتی زیرساخت‌های جاده‌ای، ریلی، هوایی و دریایی آن مورد بی‌توجهی قرار می‌گیرد. بحث‌های فنی، علمی و ارتباطات بین‌الملل آن مغفول مانده‌اند چون نگاه ملی به آن نداریم.
به اعتقاد این نماینده مجلس، زوایای این مسئله باید مورد تجزیه و تحلیل، نیازسنجی و برنامه‌ریزی قرار بگیرد باید وضعیت مطلوب در نظر گرفته شود و حتی دانشگاه به داد این صنعت برسد.
وی تأکید کرد: هنوز خروجی از بررسی‌ها و جلسات تشکیل شده در این زمینه نداشته‌ایم.
غلام حیدر ابراهیم بای سلامی، عضو شورای عالی میراث فرهنگی و گردشگری نیز در سخنانی گفت: یکی از مهمترین اولویت‌ها و رویکردهای مسیرِ دنیای جدید و مدرن در اقتصاد نوین، رویکرد به گردشگری و تحولی است که ما از ناحیه گردشگری به عنوان مهمترین صنعت جهان می‌توانیم شاهد باشیم.
او با بیان اینکه گردشگری بعد از نفت و پتروشیمی بزرگترین پدیده جامعه مدرن است که بیش از یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون نفر تا سال ۲۰۲۰ از مبدأ به مقصد در فرایند مهمانی و میزبانی آن قرار گرفته‌اند، گفت: باید به صورت جدی‌تر به پدیده گردشگری توجه شود. در استراتژی ملی و بین‌المللی این صنعت پر اهمیت است و از نظر تولید ثروت، اشتغال و کارآفرینی و رویکرد حفظ محیط زیست و پایداری بر بستر صنعت گردشگری در دنیا گسترش دارد.
وی با بیان اینکه از نظر راهبرد و برنامه‌ریزی در صنعت گردشگری ایران هنوز عقب و سردرگم است، گفت: مردم دنیا به دنبال تفاوت‌ها و امتیازها هستند. در سفر با هویت‌ها و میراث فرهنگی و نشانه‌های امتیاز کشورها آشنا می‌شوند. یک اروپایی در کشور خود عناصر صنعتی دارد اما زمانی که به ایران می‌آید می‌خواهد هویت‌های ایران را بشناسد. بنابراین وقت آن رسیده که در این زمان به نمادها و اشاره‌ها توجه کنیم. بسیاری از نمادهای ما در میراث فرهنگی نهفته است. ما یک کشور موزه بر سر چهارراه جهان و شهر موزه‌هایی هستیم که هیچ جای دنیا نمونه آن را نداریم.
بای سلامی با تأکید بر اینکه در هویت ملی نیاز به جامعه‌پذیری سیاسی و فرهنگی داریم، گفت: در فضای مجازی متوجه می‌شویم که کمتر به عناصر ملی توجه کردیم و امروز وارد یک عصر فراپست مدرن شده‌ایم که نیاز به خوراک‌های فکری و فرهنگی دارد. ما هویت ملی، دینی و تاریخی خود را در آینده زندگی می‌کنیم.
او در بخش دیگری از صحبت‌هایش به عکس‌العمل‌هایی که در زمان پخش سرود ملی کشور در هر مناسبت وجود دارد اشاره کرد و گفت: در سرود ملی هر کشور برجسته‌ترین کلمات، نمادها و بالاترین آرزوها مطرح می‌شود بنابراین شنوندگان آن باید با احساس افتخار و عظمت و کرامت با آن برخورد کنند. ما هنوز سردرگمی داریم که پس از خواندن سرود ملی باید دست بزنیم یا صلوات بفرستیم. باید تکلیف‌مان را مشخص کنیم و به فرزندانمان بیاموزیم که به پرچم ایران و سرود کشورمان افتخار کنند.
در ادامه پرفسور پرویز کردوانی چهره ماندگار علمی کشور به سخنرانی پرداخت، وی با بیان اینکه من عاشق سفر هستم و همواره در طول دوران تدریس در دانشگاه‌ها دانشجویان را برای مشارکت در اردوهای علمی تشویق می‌کردم، بر این مسئله که نباید اردوهای دانشجویی صرفا یک تفریح و دور همی چند روزه باشد تاکید کرد و مطالعه پیش از سفر و دانستن زبان برای رفتن به سفرهای خارجی را لازم دانست.
وی دقت و درک بر روی محیط پیرامون در سفر را نکته حائر اهمیتی خواند و بر این مسئله تاکید کرد که این محیط پیرامون برای ما درس‌ها و نکاتی دارد که توجه به آنها می‌تواند باعث پرورش فکری و علمی افراد شود، وی در ادامه گفت: دانشجو از زمانی که از مدرسه فارغ التحصیل می‌شود و وارد دانشگاه می‌شود، مسئول پرورش خود است و واژه پرورش که در دوران مدرسه همراه آموزش بوده، به عهده خود اوست و باید برای این بخش کاری انجام دهد. به دانشجویانم می‌گویم روز دانشجو و شب دانش‌آموز باشید.
این مراسم با سخنرانی عبدالحمید احمدی، معاون فرهنگی و آموزشی و پژوهشی وزارت ورزش و جوانان ادامه یافت، وی بر مسئله پختگی در سفرهای دانشجویی تاکید و عنوان کرد: پختگی در سفر اتفاق می‌افتد، شرایطی در سفر وجود دارد که در هیچ موقعیت دیگری انسان آن را تجربه نخواهد کرد و هیچ موقع وجود ندارد.
وی با بیان این مسئله که امروزه بسیاری از سفرها مجازی شده‌اند و طبق آمار این مسئله در میان دختران دو برابر پسران است، افزود: آموخته‌های بسیاری در سفرها وجود دارد که این آموخته‌ها در اختیار افرادی قرار می‌گیرد که خود در معرض این تجربه‌ها خواهند بود و این آموخته‌ها به کار آنها می‌آید. ما برای افزایش این تجربه‌ها و اندوخته‌ها باید از گروه‌های حامی گردشگری حمایت کنیم.
پیشنهاد احمد مسجد جامعی برای «ایران، مرز- پرگهر»
احمد مسجدجامعی عضو شورای شهر تهران نیز در سخنانی با اشاره به غفلت ایرانیان از واقعیت روح ایرانی و تأثیر آن در عرصه جهانی گفت: نمونه این روح ایرانی در فیلم‌های ایرانی تجلی پیدا کرده است. فیلم‌هایی که هر چقدر آن را بیشتر نمایش می‌دهند بیشتر مورد توجه هستند اما متأسفانه هنوز در سطح کشور مزیت و پتانسیل آن را مد نظر قرار نداده‌ایم.
او افزود: برای ارائه طرح ایران باید ایران را شناخت چون منهای شناخت ایران، توسعه و فهم از آن متصور نیست.
وی با اشاره به پیشنهادش به این طرح در سال گذشته که آن را در همه ایران گسترش دهند و در هر استان چنین طرحی اجرایی شود، گفت: امسال پیشنهاد می‌دهم که از شخصیت‌های بارز حتی قدیمی‌ها و بومی‌های هر شهر و استان استفاده شود و مطالعه‌ای همه جانبه از سوی جهاد دانشگاهی با هدف تقویت «ایران مرز پرگهر» انجام شود.
* در مراسم اختتامیه که عصر امروز در دانشکده علوم دانشگاه تهران برگزار شد از معاونت‌های فرهنگی برتر، مدیران اجرایی برتر، دانشجویان فعال در طرح، دانشجویان برگزیده مسابقات اردوها، خبرگزاری های همکار در طرح و همچنین مراکز علمی تحقیقاتی که بیشترین همکاری در طرح را داشته اند با اهدای تندیس و لوح یادبود و جوایز دیگر تقدیر شد.